Afwijken van het protocol; onderzoek naar de effectiviteit van EMDR in de instabiele faseDifferent from the protocol: Research into the effectiveness of EMDR in the unstable phase

SamenvattingIn opdracht van Kadera, is er onderzoek gedaan naar de toepassing van Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) bij hun cliënten. Door middel van EMDR kunnen traumatische herinneringen alsnog verwerkt worden door het aanbieden van bilaterale stimuli, zoals oogbewegingen. In het huidige EMDR behandelprotocol wordt stabilisatie van een cliënt als één van de acht stappen gezien, het zou een voorwaarde zijn voor het kunnen beginnen aan de EMDR behandeling. De cliënten van Kadera bevinden zich in een instabiele fase onder andere doordat ze in een opvang wonen en vaak geen steunend netwerk hebben. Er zijn slechts enkele onderzoeken beschikbaar naar de effectiviteit van EMDR in de instabiele fase omdat er moet worden afgeweken van het basisprotocol dat gehanteerd wordt in bijvoorbeeld de geestelijke gezondheidszorg (GGZ). Kadera hoopte met dit onderzoek te kunnen achterhalen of ze er verstandig aan doen om deze EMDR behandeling in de instabiele fase te geven aan hun cliënten. In dit onderzoek werd getracht antwoord te geven op de vraag of een EMDR behandeling bij cliënten met een posttraumatische stressstoornis (PTSS) in de instabiele fase effectief is. Hierbij werd onderzocht of er sprake was van een significante vermindering van trauma gerelateerde- en angstklachten. Deze vermindering van klachten werd gemeten door een voor- en een nameting van de Brief Symptom Inventory (BSI) en de Vier Dimensionale Klachtenlijst (4DKL) te vergelijken. Er waren twee onderzoeksgroepen, de eerste groep bestond uit cliënten met PTSS die wel een EMDR behandeling hebben gehad (n=27), de tweede was een controlegroep bestaande uit cliënten met PTSS die geen EMDR behandeling hebben gehad (n=14). Uit de resultaten komt naar voren dat cliënten met PTSS op het moment van opname een bovengemiddeld tot hoog aantal klachten ervaren. Uit de analyses blijkt er een significante vermindering van het aantal trauma gerelateerde- en angstklachten klachten op de BSI te zijn bij de groep PTSS cliënten die een EMDR behandeling heeft afgerond. Deze significante verbetering werd gevonden, tijdens de instabiele fase, op acht van de tien schalen. Bij de controlegroep werd een significante vermindering gevonden op drie van de tien schalen. Er is geen sprake van enige vooruitgang bij de controlegroep ten opzichte van een duidelijke significante verbetering bij de experimentele groep. Uit de resultaten blijkt dat de vermindering van klachten op de 4DKL eenduidig was, alle schalen waren significant lager bij de nameting. Door het toepassen van EMDR in de instabiele fase bij cliënten die gediagnosticeerd zijn met PTSS binnen de vrouwenopvang Kadera, is er een significante vermindering van trauma gerelateerde- en angstklachten. Deze vermindering tijdens de instabiele fase werd in het onderzoek dubbel aangetoond door een onafhankelijke toets op twee verschillende klachtenvragenlijsten. EMDR binnen Kadera is effectief bevonden. Een beperking van dit onderzoek was dat er weinig tot niets bekend was over externe factoren die mogelijk een bijdrage hebben geleverd aan het herstel. Voor Kadera is de belangrijkste aanbeveling dat ze de EMDR behandelingen voortzetten en cliënten zo snel mogelijk verwijzen naar de behandelend psycholoog. Ook impliceren de gevonden resultaten een bruikbaarheid binnen andere vrouwenopvangen zodat overal in Nederland cliënten sneller van hun klachten afkomen en de doorstroom versnelt.

Summary On behalf of Kadera, research has been conducted into the application of Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) to their clients. Traumatic memories can still be processed through EMDR by offering bilateral stimuli, such as eye movements. In the current EMDR treatment protocol, stabilization of a client is seen as one of the eight steps, it would be a prerequisite for being able to start the EMDR treatment. Kadera's clients are in an unstable phase because they live in a shelter and often do not have a support network. There are only a few studies available on the effectiveness of EMDR in the unstable phase because there is a need to deviate from the basic protocol that is used in, for example, mental health care (GGZ). Kadera hoped with this research to find out whether they would be wise to give this EMDR treatment to their clients in the unstable phase. In this study, an attempt was made to answer the question of whether EMDR treatment in patients with post-traumatic stress disorder (PTSD) is effective in the unstable phase. It was investigated whether there was a significant reduction in trauma-related and anxiety symptoms. This reduction of complaints was measured by comparing a preliminary and a post-measurement of the Brief Symptom Inventory (BSI) and the Four Dimensional Complaints (4DKL). There were two research groups, the first group consisted of clients with PTSD who had an EMDR treatment (n = 27), the second was a control group consisting of clients with PTSD who did not have EMDR treatment (n = 14). The results show that clients with PTSD experience an above-average to high number of complaints at the time of admission. The analyzes show that there is a significant reduction in the number of trauma-related and anxiety symptoms on the BSI in the group of PTSD clients who have completed an EMDR treatment. This significant improvement was found during the unstable phase on eight of the ten scales. In the control group, a significant reduction was found on three of the ten scales. There is no evidence of any progress in the control group compared to a clear significant improvement in the experimental group. The results show that the reduction of symptoms on the 4DKL was unambiguous, all scales were significantly lower in the post-test. By applying EMDR in the unstable phase to clients who have been diagnosed with PTSD within the Kadera women's shelter, there is a significant reduction in trauma-related and anxiety symptoms. This reduction during the unstable phase was double proven in the study by an independent test on two different complaints questionnaires. EMDR within Kadera has been found to be effective. A limitation of this research was that little or nothing was known about external factors that may have contributed to the recovery. For Kadera, the most important recommendation is to continue the EMDR treatments and to refer clients to the treating psychologist as soon as possible. The results found also imply a usability within other women's surpluses so that clients throughout the Netherlands can get rid of their complaints more quickly and accelerate the flow.

Dissertation/Thesis

Dutch

Anneke Peters

Peters, A. (2016). [Different from the protocol: Research into the effectiveness of EMDR in the unstable phase]. (Bachelor's thesis, Saxion University). Dutch