Kritisch en klinisch: Een Freudiaans-Lacaniaans psychoanalytisch perspectief op (desensitisatie binnedn) EMDRCritical and clinical: A Freudian-Lacanian psychoanalytic perspective on (desensitization within) EMDR

Deze masterproef maakt een kritische reflectie over het EMDR-discours vanuit een freudiaanslacaniaans psychoanalytisch kader. Daarbinnen wordt specifieker de nadruk gelegd op een uitklaren van het functioneren van het desensitisatieproces dat binnen het EMDR-protocol verschijnt. In eerste instantie wordt dat gedaan via een literatuurstudie die zich oriënteert vanuit de verschillende soorten jouissances, zoals deze op de Borromeaanse knoop verschijnen (Lacan, 1974/2019). Uit deze doorlichting rijst de vraag op hoe de Symbolische orde, met daaronder de fallische jouissance en het verlangen van een subject, al dan niet in het EMDRdiscours aan bod komt/kan komen. Vervolgens wordt via gesprekken, georiënteerd vanuit een Critical Grounded Theory-approach (Hense & Mcferran, 2016), met praktiserende lacaniaans geschoolde psychotherapeuten uiteen gezet hoe zij EMDR tot nu toe poogden te implementeren in hun dagelijkse kliniekvoeren. Deze getuigenissen worden in de bevindingensectie aan de hand van twee van de vier door Lacan opgeworpen discours uiteengezet: ofwel via een koppeling met het Meesterdiscours, ofwel in relatie tot het Analytisch discours (Lacan, 1969a). In de discussiesectie zien we uit deze getuigenissen duidelijker oprijzen hoe het EMDR-discours reeds elementen van een Analytisch discours als van de Symbolische orde behelst, en op welke punten de participanten deze net uitdrukkelijker pogen te garanderen. Wat het construeren van een begrip aangaande het desensitisatieproces zelf betreft, schuiven we daaromtrent de idee van een ‘krachtig circuleren’ op de Borromeaanse knoop naar voren, dewelke in staat zou zijn om ‘iets’ via een verschuiving van een object a à S barré à S1 ruwweg van jouissance naar verlangen te brengen.

This master's thesis makes a critical reflection on the EMDR discourse from a Freudian-Slacanian psychoanalytic framework. Within this, more specific emphasis is placed on clarifying the functioning of the desensitization process that appears within the EMDR protocol. This is initially done through a literature study that orients itself from the different types of jouissances, as they appear on the Borromean knot (Lacan, 1974/2019). This examination raises the question of how the Symbolic order, including the phallic jouissance and the desire of a subject, is/can be addressed or not in the EMDR discourse. Subsequently, through conversations, oriented from a Critical Grounded Theory approach (Hense & Mcferran, 2016), with practicing Lacanian-trained psychotherapists, it is explained how they have attempted to implement EMDR in their daily clinical practice so far. These testimonies are explained in the findings section on the basis of two of the four discourses raised by Lacan: either through a link with the Master Discourse, or in relation to the Analytical Discourse (Lacan, 1969a). In the discussion section we see more clearly from these testimonies how the EMDR discourse already contains elements of an Analytical discourse as well as of the Symbolic order, and at which points the participants attempt to guarantee these more explicitly. As far as constructing an understanding of the desensitization process itself is concerned, we put forward the idea of a 'powerful circulation' on the Borromean knot, which would be able to 'something' through a shift of an object a à S barré à S1 roughly from jouissance to desire.

Dissertation/Thesis

Dutch

Lore Deuninck

Deuninck, L. (2023). [Critical and clinical: A Freudian-Lacanian psychoanalytic perspective on (desensitization within) EMDR]. (Master's thesis, University of Gent). Dutch